کامل ترین منبع دانلود مقاله و تحقیق
بخشی از مقاله :
چکیده
این تحقیق، درصدد شناسایی و رابطه استفاده از اینترنت و هویت دینی کاربران است. از این منظر، گزارش ضمن مروری که بر فضای مفهومی موضوع دارد؛ از رویکردی تلفیقی که برگرفته از تئوری های استفاده و خشنودی، کاشت یا پرورش و تئوری ساخت یابی گیدنز می باشد، برای تبیین پدیده مذکور بهره گرفته، و با عنایت به فرضیاتی که از این تئوری ها با توجه به ویژگی جامعه آماری مورد مطالعه أخذ کرده است، به شناسایی رابطه استفاده از اینترنت و هویت دینی کاربران پرداخته است. با کاربرد روش پیمایش و با استفاده از تکنیک پرسشنامه بر روی 1516 نفر از کاربران بالای پانزده سال در شهر تهران که از طریق نمونه گیری خوشه ایی( در جامعه آماری خانوار ) و هدفمند( در جامعه آماری کافی نت ) با سطح خطای05/0 و ضریب اطمینان 95 درصد انتخاب، اطلاعات و دادههای مورد نیاز جمع آوری گردید.
جهت احتساب اعتبار شاخص ها از اعتبار سازه ای( با استفاده از تحلیل عامل )، همچنین جهت احتساب روایی شاخص ها از ضریب آلفای کرونباخ با دامنه صفر تا یک استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که در گام اول آزمون فرضیه های تحقیق؛ متغیرهای مدّت استفاده کاربران از اینترنت، میزان استفاده کاربران از اینترنت، مشارکت و فعال بودن کاربران در استفاده از اینترنت، واقعی تلقی کردن محتوای سایت ها از سوی کاربران اینترنت، پایگاه اقتصادی- اجتماعی کاربران و میزان تحصیلات کاربران رابطه معنی داری را با هویت دینی کاربران نشان داده اند. همچنین متغیر نوع استفاده کاربران از اینترنت رابطه معنی داری را با متغیر وابسته نشان نداد.
درگام دوم آزمون فرضیه های تحقیق در بخش تحلیل رگرسیونی، متغیرهای مدّت استفاده کاربران از اینترنت، واقعی تلقی کردن محتوای سایت ها از سوی کاربران اینترنت، پایگاه اقتصادی- اجتماعی کاربران رابطه و تأثیر معنی داری را با متغیر وابسته تحقیق نشان داده اند و در مجموع 23 درصد از واریانس و تغییرات هویت دینی کاربران را تبیین کردند، که در این میان متغیرهای مدّت استفاده تأثیرگذاری بر هویت دینی کاربران برخوردار بودند. همچنین درگام دوم آزمون فرضیه های تحقیق در بخش تحلیل مسیر متغیرهای مدّت استفاده کاربران از اینترنت، میزان استفاده کاربران از اینترنت، نوع استفاده کاربران از اینترنت، انگیزه و هدف کاربران در استفاده از اینترنت، مشارکت و فعال بودن کاربران در استفاده از اینترنت، واقعی تلقی کردن محتوای سایت های اینترنت از سوی کاربران، پایگاه اقتصادی- اجتماعی کاربران و میزان تحصیلات کاربران بر هویت دینی تأثیرگذار بودند. با این تفاوت که متغیر مدّت استفاده کاربران از اینترنت به صورت مستقیم، متغیرهای میزان استفاده کاربران از اینترنت، نوع استفاده کاربران از اینترنت، انگیزه و هدف کاربران در استفاده از اینترنت، مشارکت و فعال بودن کاربران در استفاده از اینترنت و میزان تحصیلات کاربران به صورت غیر مستقیم و متغیرهای واقعی تلقی کردن محتوای سایت های اینترنت از سوی کاربران و پایگاه اقتصادی- اجتماعی کاربران هم به صورت مستقیم و هم به صورت غیر مستقیم بر متغیر وابسته تحقیق؛ یعنی هویت دینی کاربران تأثیر می گذارند.
بررسی رابطه استفاده از اینترنت و هویت دینی کاربران[1]
مقدمه
همة ما در موقعيتهاي مختلف با هويتهاي متعددي سر و كار داريم و به تبع موقعيت و شرايطي كه در آن قرار داريم، خود را تعريف ميكنيم. مرزهاي نفوذ ناپذير بين مقولات و گروههاي هويتي ديگر مستحكم نيستند، بلكه به شدّت آسيب پذير و شكنندهاند. دنياي ارتباطات پيش آهنگ اين تغييرات است. دنيای ارتباطات و تغييرات ريشهای که ناشی از آن میباشد، چنان جهان متفاوتی خلق کرده که گروهي از نويسندگان اين تحول در عالم ارتباطات را مبدأ عصر جديدي مي دانند، عصري که از آن تحت عناوین مختلفي نظير: « دهکده جهاني » ( مک لوهان )، « جامعه مدني جهاني »( ديويد هلد )، « مدرنيته دوم» ( اولريش بک )، « جامعه شبکه اي » ( مانوئل کاستلز )، « جهان رها شده »( آنتوني گيدنز )، « جامعه ارتباطي »( جياني واتيمو ) و« مدرنيته سيال »( زيگمون بومن ) ياد ميکنند.
به طور کلي، ديدگاه صاحب نظران و انديشمندان را ميتوان در خصوص اثرات و تبعات ناشي از اينترنت به طور عام و تأثيرات هويتي آن به طور خاص، به سه دسته کلي تقسيم کرد: دسته اول که ديدگاه آنها به جبرگرايي معروف است، اينترنت را ساختاري عيني و بيروني و متصلب فرض ميکنند که در چارچوب آن ذهنيت افراد شکل ميگيرد و کاربران آن را در سيطرهي خود قرار ميدهند و جبري را بر آنها تحميل ميکند. دسته دوم که ديدگاه آنها به ارادهگرايي معروف است، اينترنت را صرفاً به عنوان يک رشته امکانات محض در جهت تواناسازي فرد براي گردآوري انبوه اطلاعات و رشد کثرت گرايي مي دانند. بالاخره دسته سوم که ديدگاه آنها به تکنورئاليسم معروف است، رويکرد بينابيني دارند؛ يعني آنها در عين اينکه ابعاد هستي شناختي فن آوري اينترنت را ناديده نميگيرند، امّا معتقدند که اين فن آوري تعيين کننده نهايي نخواهد بود. به بيان ديگر، آنها در عين اينکه ظرفيتها و تواناييهاي اينترنت را در نظر دارند، به آزادي عمل کاربران نيز توجه دارند. پژوهش حاضر نيز با نگاه اخير ( تکنورئاليسم ) موافق بوده و سعي دارد که از اين منظر هويت ديني کاربران را در ارتباط با اينترنت و فضاي مجازي مورد مطالعه و بررسي قرار دهد.
1- مفهوم هويت
دو معناي اصلي هويت؛ تمايز و تشابه مطلق است. جنکينز در کتاب "هويت اجتماعي" هويت را اينگونه تعريف ميکند: «هويت يا Identity ريشه در زبان لاتين دارد (identitas که از idem يعني"مشابه و يکسان " ريشه ميگيرد) و دو معناي اصلي دارد. اولين معناي آن بيانگر مفهوم تشابه مطلق است: اين با آن مشابه است. معناي دوم آن به مفهوم تمايز است که با مرور زمان سازگاري و تداوم را فرض ميگيرد. به اين ترتيب، به مفهوم شباهت از دو زاويه مختلف راه مييابد، و مفهوم هويت به طور همزمان ميان افراد يا اشياء دو نسبت محتمل برقرار ميسازد: از يک طرف, شباهت, و از طرف ديگر, تفاوت.» (جنکينز، 1381: 5). اما اين دو به تنهايي راهگشا نخواهد بود؛ چرا که بدون توان شناختن اين شباهتها و تفاوتها هويت معنايي نمييابد. پس فعل "شناسايي" به ضرورت لازمه هويت است. توان شناسايي تمايزات و تشابهات به معناي دسته بندي اشياء يا افراد در دسته هاي معين خواهد بود که هر دسته داراي شباهت در اجزا خود و تمايز با دسته ديگري است لذا در ادامه جنکينز دو معناي ديگر به آن اضافه ميکند: اول طبقهبندي کردن اشياء و افراد, و دوم مرتبط ساختن خود با چيز يا کس ديگر که به بازتابي بودن هويت در روابط اجتماعي دلالت دارد. آنچه که از تعريف بالا قابل استنباط است اين است که: 1) هويت يک فرايند است. از آنجا که تشخيص تمايز و تشابه به معنايابي نزد فرد بستگي دارد، هويت همواره با معنا ارتباط دارد و معنا نيز خصلت ذاتي اشياء و واژهها نيست بلکه در ارتباط با اشياء يا واژههاي ديگر بدست ميآيد. 2) وجود ديگري[2] در فرايند هويتيابي مفروض پنداشته شده؛ چرا که شباهت و تفاوت در ميان حداقل دو شيء يا دو فرد معنا دارد يا به عبارتي ديگر؛ هويتيابي خود نسبت به رابطهي با ديگري ميسّر ميگردد. رابطهي ميان خود و ديگري رابطهاي دو طرفه است. به گونهاي که در غياب يکي، ديگري معنا نخواهد داشت. نتيجهي تمايز ميان خود و ديگري ايجاد مرزبنديهاي هويتي در جهان اجتماعي است( بارث در جنکينز,1381: 167). 3) اين فرايند بازانديشانه[3] است. فرد در اين فرايند هويتيابي موجودي منفعل نيست بلکه عاملي فعال در معنادهي و تفسير است.
2- مفهوم هويت در بستر تحول تاريخي آن
به طور كلي هويت به عنوان وسيلهاي براي معرفي خود، تعلق به گروههاي مختلف اجتماعي و اشتراك و افتراق با ديگران موضوعي بحث برانگيز است و نظريههاي مختلفي دربارهي آن ابراز شده و در دورههاي مختلف؛ يعني دوره پيش مدرن، دوره مدرن و دوره پست مدرن، معاني و تعاريف مختلفي از آن ارائه شده است. در اينجا از رويکرد سه مرحلهاي کلنر[4]( 1996 ) از مراحل گذر از هويت پيش مدرن و مدرن به هويت پست مدرن استفاده ميکنيم. لازم به ذکر است که اين تقسيم بندي نوعي" نمونهي آرماني[5] " از تحول تاريخي هويت قلمداد می گردد.
2-1- هويت پيش مدرن
در اين برداشت, هويت چون جوهري ثابت نگريسته ميشود. چيزي در چهرهي زيرين هويت ديده ميشود که ثابت و پايدار است. به انسان چيزي بخشيده شده كه هستي او را معنا ميدهد و همان است كه هويت انسان را تعيين ميكند. اين چيز در همه انسانها وجود دارد. پس هويت امري ثابت و ايستا است و هيچ عامل اجتماعي، فرهنگي و ... در آن تأثيري نخواهد داشت.
2-2- هويت مدرن
در برداشت دوم؛ هويت در رابطه با ديگران مهم( افراد پيرامون فرد ) شکل مي گيرد. ميد، کولي و تعامل گرايان نمادين اين برداشت تعاملي از هويت را به دقّت تشريح کرده اند. هويت در اثر تعامل ميان خود و جامعه شکل ميگيرد، امّا اين سوژه هنوز يک هسته مرکزي و جوهر اصلي دارد که همان "من واقعي" (مفعولي ) است. هويت برساختهاي اجتماعي است. هويت ساخته و پرداخته شرايط انسانهاست. معنا ساز بودن هويت بر ساختگي بودن آن دلالت دارد. معنا خاصيت ذاتي اشياء نيست و محصول توافق يا عدم توافق است. پس هويت چيزي طبيعي و ذاتي و از پيش موجود نيست، بلكه هميشه بايد ساخته شود. هويت در اين برداشت ارتباط دروني ميان فرديّت ـ آنچه در ذهن رخ ميدهد درباره اينكه چه كسي هستيم و اجتماع؛ جامعه اي كه در آن زندگي ميكنيم و عوامل اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي كه تجارب ما را شكل ميدهد و خوانش ديگران از ما ـ است. در اين برداشت است که مفهوم هويت فردي مطرح ميشود و تعريف هويت به وسيله عواملي از قبيل موجود طبيعي، رواني يا اجتماعي صورت ميگيرد ( دوران, 1382 ).
مقاله و تحقیق دانشجویی - بانک پروژه | iNetDoc.IR
تحقیق آماده،ترجمه آماده،جزوه و پاورپوینت جزوه های مدیریت،