کامل ترین منبع دانلود مقاله و تحقیق
بخشی از تحقیق :
فهرست مطالب
عنوان صفحه
مقدمه........................................................................................................................................... 1
بخش الف. حفظ هویت و امنیت بزهدیده و شاهد در دادگاههای کیفری بین‌المللی موقتی........................ 2
1. دادگاههای کیفری بین‌المللی یوگسلاوی و روآندا........................................................................... 2
1-1- حفظ هویت و امنیت بزهدیده در اسناد دادگاههای بین‌المللی یوگسلاوی سابق و روآندا................. 3
2-1-2- حفظ هویت و امنیت بزهدیده و شاهد در رویة دادگاههای بین‌المللی یوگسلاوی سابق و روآندا........... 5
1-1-2- رویة شعب بدوی............................................................................................................. 6
2-2-1- رویة شعبة استیناف......................................................................................................... 15
2- دادگاه ویژة سیرالئون............................................................................................................... 17
1-2- حفظ هویت بزهدیده در اسناد دادگاه ویژه سیرالئون................................................................. 17
بخش ب. حفظ هویت و امنیت بزهدیده و شاهد در دیوان بین‌المللی دائمی......................................... 27
نتیجه‌گیری.................................................................................................................................. 35
منابع و مآخذ............................................................................................................................... 37
مقدمه
حقوق کیفری بین‌المللی در حرکت به سوی جهانی شدن حقوق جزا و برداشتن مرزها در این حوزه و زیر سؤال بردن اصل سرزمینی بودن جرم‌ها که مهم‌ترین قاعدة حاکم بر جرم‌ها و مجازات‌هاست، از آغاز قرن بیستم گام‌های بزرگی برداشته است. تشکیل دادگاههای نورنبرگ و توکیو پس از پایان جنگ جهانی دوم، تشکیل دادگاههای موردی به منظور پاسخ‌گویی به جنایات ارتکاب یافته در سرزمین‌های یوگسلاوی سابق، روآندا و سیرالئون، به عنوان حرکت‌های آغازین و تشکیل دیوان کیفری بین‌المللی در پایان قرن بیستم به عنوان راه حل دائمی برای سرکوبی جنایات مهم بین‌المللی، مورد توجه قرار گرفته است. ویژگی اصلی جنایات داخل در صلاحیت دادگاههای کیفری بین‌المللی (شامل جنایات جنگی، جنایات علیه بشریت و نسل‌زدایی) جمعی بودن این جنایات و گسترده بودن آن است. این خصیصه ایجاب می‌کند که بزهدیدگان چنین جنایاتی خود به عنوان شاهد در جریان محاکمه حضور یافته و به آنچه بر خود و دیگران گذشته است، گواهی دهند. از سوی دیگر متهمان این جنایات غالباً مقام‌های با نفوذ قدرت‌های حاکم هستند. به همین جهت، حمایت از بزه‌دیدة شاهد و اتخاذ تدابیری به منظور پیش‌گیری از تهدید آن‌ها یا ایجاد ممانعت در مسیر ادای گواهی، ضروری به نظر می‌رسد. یکی از این تدابیر، محرمانه ماندن هویت بزهدیده یا بزه دیدة شاهد است. این تحقیق به بررسی تدابیر دادگاههای کیفری بین‌المللی در رازداری نسبت به بزده دیدة شاهد می‌پردازد و علاوه بر اسناد، رویة قضایی این دادگاه‌ها را نیز مورد توجه قرار می‌دهد.
بخش الف. حفظ هویت و امنیت بزهدیده و شاهد در دادگاههای کیفری بین‌المللی موقتی
دادگاههای کیفری بین‌المللی که برای مدت معین یا انجام مأموریتی خاص تشکیل شده‌اند، عبارت‌اند از دادگاههای نظامی نورنبرگ و توکیو، دادگاههای کیفری بین‌المللی برای یوگسلاوی سابق و روآندا و دادگاه ویژة سیرالئون. نظر بر این که در اسناد دو دادگاه اول به حقوق بزهدیده شاهد توجهی نشده است، لذا این دو دادگاه موضوع بحث قرار نگرفته است.
1. دادگاههای کیفری بین‌المللی یوگسلاوی و روآندا
در 22 فوریُة 1993 شورای امنیت سازمان ملل اعلام کرد که گزارش‌های رسیده از نقض گستردة حقوق انسانی در سطح بین‌المللی از یوگسلاوی سابق زنگ خطری‌ست. بر این اساس، محکمه‌ای تحت عنوان دادگاه کیفری بین‌المللی یوگسلاوی سابق ایجاد شد که اختیار تعقیب جرم‌های شدید را که نقض این حقوق محسوب می‌شد و از سال 1991 به بعد در یوگسلاوی سابق رخ داده بود، داشت.
در هشتم نوامبر 1994 شورای امنیت بار دیگر بر ضرورت تعقیب اشخاصی که مسوؤل نسل‌کشی و دیگر اعمال وحشیانه در روآندا بودند، تصریح کرد و مقررات دادگاه کیفری بین‌المللی برای روآندا، امکان محاکمة جرم‌هایی را در حوزة مکانی خاص در نظر گرفت.[1] دادگاه یوگسلاوی سابق در سوم مه 1993 به تصویب رسید و این دادگاه در شهر لاهه مستقر است. اساس‌نامة دادگاه رواندا که در آروشای تانزانیا مستقر می‌باشد، نیز در سال 1994 تصویب شده است.
1-1- حفظ هویت و امنیت بزهدیده در اسناد دادگاههای بین‌المللی یوگسلاوی سابق و روآندا
اسناد این دو دادگاه بین‌المللی، علاوه بر اساس‌نامه، شامل آیین دادرسی و ادله دادگاه یوگسلاوی سابق است که عیناً بر دادگاه روآندا نیز حاکم می‌باشد. اساس‌نامه و آیین دادرسی و ادلة دادگاه یوگسلاوی سابق، به حفاظت از بزهدیدگان و شهود در مرحلة تحقیق و بعد از آن توجه کرده است. ماده 22 اساس‌نامه ضمن این که این دادگاه بین‌المللی را مکلف به در نظر گرفتن تدابیر مربوط به محافظت از بزهدیدگان و شهود مندرج در مقررات آیین دادرسی و ادله نموده، مصادیقی از این تدابیر حفاظتی را نام برده است. انجام رسیدگی غیرعلنی و محرمانه نگه داشتن هویت بزهدیدگان از جمله تدابیری‌ست که در اساس‌نامه مورد اشاره قرار گرفته است. آیین دادرسی و ادله با تفصیل بیش‌تری به اقدام‌های حفاظتی از شهود در مرحلة تحقیق پرداخته است و نه فقط تدابیر حمایتی در جهت حفاظت فیزیکی از شهود و بزهدیدگان را مدنظر قرار داده است، بلکه به اقدام‌هایی که در راستای زمینه‌سازی به منظور احقاق حق او است نیز متوسل شده است.
قاعدة 65 آیین دادرسی و ادله در ذکر شرایط صدور دستور آزادی متهم توسط دادگاه به امنیت شهود و بزهدیدگان توجه کرده است. مطابق پاراگراف 2 این قاعده، آزادی متهم در شرایط استثنایی ممکن است و رئیس دادگاه پس از استماع درخواست متهم و اظهارات کشوری که متهم در آن‌جا بازداشت است، باید قانع شود که اولاً آزادی متهم، خللی به حضور وی در محاکمه وارد نمی‌آورد و ثانیاً آزادی او خطری برای بزهدیدگان و شهود در پی نخواهد داشت. هم‌چنین بند 3 این قاعده به رئیس دادگاه اجازه داده است که آزادی متهم را منوط به سپردن وجه‌الضمان نماید. این وجه‌الضمان به دو منظور مقرر می‌گردد: فراهم ساختن زمینة حضور بعدی متهم و حفاظت از دیگران.
قاعدة 69 تحت عنوان حمایت از بزهدیدگان و شهود، به مسأله محافظت از آنان پرداخته است. بند (الف) این قاعده به دادستان اجازه داده است که در شرایطی استثنایی از رئیس دادگاه درخواست کند که دستور عدم افشای هویت بزهدیده یا شاهد را بدهد. چنین درخواستی باید مستند به وجود یا احتمال خطر برای بزهدیده و شاهد باشد. پذیرش چنین درخواستی موجب می‌گردد که بزهدیده و شاهد جرم، از این نظر تحت حمایت دادگاه قرار گیرند.
به منظور به کارگیری اقدام‌های حفاظتی لازم، رئیس دادگاه می‌تواند با بخش بزهدیدگان و شهود مشورت و رایزنی کند. به این موضوع در بند (ب) قاعدة 9 تصریح شده است. به هرحال، در جهت ایجاد زمینة یک دفاع مناسب برای متهم، هویت بزهدیده و شاهد باید در زمان مناسب به متهم اعلام شود (بند (ج) قاعدة 69).
قاعدة 75 به اقدام‌هایی که رئیس دادگاه می‌تواند برای حفاظت از بزهدیدگان و شهود به کار بندد، اختصاص دارد. بند (الف) این قاعده به قاضی اختیار داده است که «رأساً یا با تقاضای یک طرف یا بزهدیده یا شهود یا واحد بزهدیدگان و شهود، دستور دهد اقدام‌های مناسب برای محرمانه ماندن اطلاعات و جریان محاکمه و هم‌چنین حفاظت از بزهدیدگان و شهود» را به کار گیرد. محدودة این اقدام‌ها، رعایت حقوق متهم است. مسلماً حفاظت از سلامت و امنیت بزهدیده و شاهد، به حقوق متهم لطمه وارد نمی‌سازد. اما رازداری و عدم افشای هویت بزهدیده و شاهد، می‌تواند مخل حقوق متهم، به ویژه حق دفاع او باشد. رئیس دادگاه می‌تواند دادرسی را بدون مواجهة حضوری بین متهم با شاهد یا بزهدیده و با استفاده از دوربین، به جریان اندازد. این امکان در بند (ب) قاعدة 75 مورد توجه قرار گرفته است و در این راستا، توسل به اقدام‌هایی به شرح زیر ممکن است:
1- اقدام‌هایی برای مانع شدن از افشای موضوعات مربوط به شاهد و بزهدیده در منظر عموم یا رسانه‌ها و وسایل ارتباط جمعی: هویت، محل سکونت بزهدیده یا شاهد یا شخص مرتبط با آن‌ها می‌تواند موضوع رازداری قرار گیرد. دادگاه بدین منظور می‌تواند دستور دهد که اطلاعات مربوط به هویت شهود و بزهدیده، ثبت نگردد یا از فهرستی که عموم به آن دست‌رسی دارند، حذف شود؛
2- ادای شهادت از طریق عکس یا صدای جایگزین یا تلویزیون مدار بسته: این راه‌برد در بخش دوم پاراگراف یک بند (ب) قاعدة 75 مورد توجه گرفته است. در این حالت می‌توان به جای تصویر شاهد که در دادگاه حضور ندارد، تصویر شخص دیگری (اعم از موجود یا موهوم) به کار گرفته شود یا صدای شخص دیگری را جایگزین آن کرد. امکان استفاده از تلویزیون مدار بسته نیز برای استماع شهادت، مورد توجه گرفته است. بند «ج» همین قاعده به منظور پیش‌گیری از تهدید شاهد و قربانی یا آزار و اذیت آن‌ها، به رئیس دادگاه اختیار داده است که «طریقة بازجویی از شاهد و بزهدیده را به هر روشی که می‌خواهد، تعیین و کنترل کند».
جرم‌انگاری تهدید شاهد در بند (ج) قاعدة 77 مورد توجه قرار گرفته است. ارتکاب این عمل که از جرم‌های علیه اجرای عدالت قضایی‌ست، توسط هر شخصی اعم از متهم یا دیگران، قابل تحقیق است. در این بند، هرگونه تلاش به منظور ایجاد مزاحمت برای شاهد یا تهدید او، تحت عنوان «توهین به دادگاه»، با مجازات جریمه به میزان ده هزار یورو یا حبس تا شش ماه، قابل مجازات خواهد بود. ارتکاب چنین عملی از ناحیة قاضی نیز در بند (د) همین قاعده به همین میزان قابل مجازات است.
قاعدة 40 در بحث معاضدت‌ها و هم‌کاری دولت‌ها، در قسمت سوم، به کار بردن اقدام‌های ضروری برای جلوگیری از آسیب رساندن به شاهد یا بزهدیده یا تهدید آن‌ها را از مواردی دانسته است که دادستان می‌تواند در مواقع اضطراری از هر دولتی تقاضا کند.
2-1-2- حفظ هویت و امنیت بزهدیده و شاهد در رویة دادگاههای بین‌المللی یوگسلاوی سابق و روآندا
رویه شعب بدوی دادگاههای کیفری بین‌المللی یوگسلاوی سابق و روآندا از مشابهت زیادی برخوردار است و دادگاه تجدیدنظر یوگسلاوی سابق، مرجع تجدیدنظر از آراء شعب بدوی دادگاه کیفری بین‌المللی روآندا نیز می‌باشد.
1-1-2- رویة شعب بدوی
بررسی دستورها[2] و تصمیمات[3] شعب بدوی این دادگاه بین‌المللی حاکی از آن است که بیش‌ترین توجه به حقوق بزهدیده بر حفاظت فیزیکی از او، حفظ اسرار و تأمین امنیت جانی او استوار است. این حفاظت به طرق مختلف از جمله روش‌های فیزیکی و غیرفیزیکی ممکن است. در طریق اول حفاظت از جان و مال بزهدیده، شاهد یا خانوادة او با استفاده از فعل و ابزارهای مادی صورت می‌گیرد. تغییر محل سکونت بزهدیده از این طریق است و در طریق دوم با حفظ اسرار و عدم افشای هویت او به هدف حفاظت دست می‌یابد. رویة شعب بدوی دادگاههای یوگسلاوی سابق و روآندا بیش‌تر بر طریق دوم است و این حفاظت به طرق مختلف صورت می‌پذیرد.
مقاله و تحقیق دانشجویی - بانک پروژه | iNetDoc.IR
تحقیق آماده،ترجمه آماده،جزوه و پاورپوینت جزوه های مدیریت،